Türkiye, tarım alanlarında kurulacak güneş enerji santralleri (TarımGES) ile büyük bir potansiyele sahip. Solar3GW Başkanı Yusuf Bahadır Turhan'ın açıklamalarına göre, mevcut mevzuatın güncellenmesiyle 15 gigavatlık bir Güneş Enerjisi üretim kapasitesi ortaya çıkabilir. Bu, ülkenin mevcut GES kurulu gücünün yaklaşık %75'ine denk geliyor. Mevcut düzenlemelerin, öz tüketim amaçlı ve arazinin sadece %1'ini kapsayacak şekilde GES kurulumuna izin verdiğini belirten Turhan, daha geniş ölçekli projeler için yasal düzenlemelerde değişiklik çağrısında bulundu. Toplulaştırma faaliyetleri ve özel alan belirlemeleriyle daha verimli bir sistem kurulabileceğini ve ölçek ekonomisinden faydalanılabileceğini vurguladı. Her tarım arazisinin %1'i yerine, sadece binde 1'inin TarımGES olarak ayrılması halinde bile, teknolojik gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda bu büyük potansiyel ortaya çıkıyor. Bu durum hem temiz enerji üretimini artıracak hem de çiftçilere ekonomik kazanç sağlayacaktır. Ayrıca, ekstrem hava koşullarına karşı tarımsal ürünlere ek bir koruma sağlanması hedefleniyor.

TarımGES'in Faydaları

TarımGES projeleri, tarım alanlarının bütünlüğünü bozmuyor; aksine, aynı alanı daha verimli kullanmaya olanak tanıyor. Atıl durumda olan veya düşük verimli tarım arazileri değerlendirilirken, üretim yapılan alanlarda da toprak sahiplerinin inisiyatifiyle projeler geliştirilebiliyor. Bu sayede çiftçilerin ekonomilerine katkı sağlanırken, enerji maliyetleri de düşüyor. Çiftçiler, ürettikleri elektriğin fazlasını satarak öz tüketim giderlerini azaltabilirler. TarımGES, sadece enerji sektöründe değil, tarım sektöründe de dışa bağımlılığı azaltmada önemli bir rol oynayabilir. "Yerinde üretim-tüketim" prensibine uygun bir çözüm sunan TarımGES, sürdürülebilir tarımın da önemli bir parçası haline gelebilir. Hibrit santraller gibi, TarımGES projelerinin de mevzuatta tanımlanması ve kota ayrılması gerekiyor.

Mevcut Durum ve Gelecek Planlar

Solar3GW, Türkiye'deki deneme amaçlı TarımGES projelerine destek veriyor. 100 kilovat büyüklüğünde kontrollü saha kurulumları yapıldı ve Ankara Ayaş'ta ODTÜ-GÜNAM tarafından bir TarımGES kurulumu gerçekleştirildi. Solar3GW, GÜNAM ve Tarım ve Orman Bakanlığı ile iş birliği içinde 100 kilovatlık başka bir TarımGES projesini ise önümüzdeki yıl devreye alarak akademik çalışmalara destek olmayı hedefliyor. Küçük ölçekli çatı GES projelerine göre maliyet avantajı sunan TarımGES, çiftçilerin elektrik maliyetlerini önemli ölçüde düşürmelerine olanak tanıyor. Dünya genelinde TarımGES kurulu gücü, 2012'deki 5 megavattan geçen yıl 15 gigavata ulaştı. Bu da Türkiye için büyük bir fırsat oluşturuyor.

Yasal Düzenlemelerin Önemi

TarımGES projelerinin önündeki en büyük engel, mevcut yasal mevzuatta iki amaçlı alan kullanımının yeterince yer almamasıdır. Mevzuat değişikliğiyle, TarımGES projelerinin hız kazanması ve 15 gigavatlık potansiyelin gerçekleşmesi için önemli adımlar atılabilir. Bu sayede hem enerji bağımsızlığımız artacak hem de tarım sektörümüz güçlenecektir. Yasal düzenlemeler, TarımGES'in yaygınlaşması ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlaması için büyük önem taşıyor.