Türkiye, Yeşil Mutabakat Eylem Planı kapsamında atık dönüşümü ve döngüsel ekonomiye geçiş için kapsamlı bir plan devreye alıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı öncülüğünde hazırlanan "Ulusal Döngüsel Ekonomi Eylem Planı", 2028 sonuna kadar uygulanacak ve atık yönetiminde devrim niteliğinde değişiklikler getirecek. Plan, elektronik eşyalar, bataryalar, ambalajlar, plastikler, tekstiller, inşaat malzemeleri ve gıda gibi birçok sektörü kapsıyor. Hedef; kaynakların verimli kullanımı, çevresel kirliliğin azaltılması ve sürdürülebilir bir geleceğin inşa edilmesidir. Bu kapsamda, geri dönüşüm oranlarının artırılması, yeni teknolojilerin geliştirilmesi ve kamu alımlarında yeşil dönüşümün teşvik edilmesi gibi birçok adım atılacak. Plan, sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada önemli bir rol oynayacak ve Türkiye'nin yeşil dönüşüm yolculuğunda önemli bir adım olacaktır.

Döngüsel Ürün Tasarımı Teşvik Edilecek

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, daha döngüsel ürünler için eko-tasarımı teşvik edecek. Avrupa Birliği'nin eko-tasarım tüzüğü çerçevesinde yeni yasal düzenlemeler yapılacak ve mevcut yönetmelikler revize edilecek. Ticaret Bakanlığı ise yeni döngüsel ekonomi girişimleri için gerekli altyapıyı oluşturacak. Kamu alımlarında yeşil dönüşümün etkileri ön plana çıkarılacak ve Hazine ve Maliye Bakanlığı "yeşil kamu satın alma strateji ve kriterleri"ni belirleyecek. Bu sayede, kamu kurumlarının sürdürülebilir ürünlere öncelik vermesi sağlanacak ve piyasada döngüsel ürün talebinin artması teşvik edilecektir. Geri dönüşümün yaygınlaşması için kamu sektörünün öncü rol oynaması büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, ürünlerin yaşam döngülerini takip edecek dijital ürün pasaportu uygulaması da hayata geçirilecektir.

Atık Getirme Merkezleri Genişleyecek

Atık yönetiminde önemli bir adım olarak atık getirme merkezlerinin sayısı ve işlevselliği artırılacak. İlgili bakanlıklar ve belediyeler işbirliği yaparak il düzeyinde dijital atık getirme merkezi haritaları oluşturulacak. Yeniden kullanım işlevi entegre edilmiş atık getirme merkezleri kurularak, geri dönüşüm oranlarının artırılması hedefleniyor. Bu merkezlerde ikinci el satış mağazaları, takas merkezleri ve onarım atölyeleri yer alacak. Bu sayede, özellikle elektronik cihazların ömrünün uzatılması ve çöpe atılmasının önüne geçilmesi amaçlanıyor. İleriye dönük hedef ise, tüm atıkların sürdürülebilir yöntemlerle yönetilmesi ve kaynakların daha verimli kullanılmasıdır. Bu strateji, sıfır atık hedeflerine ulaşılmasına önemli ölçüde katkıda bulunacaktır.

Tek Kullanımlık Ürünlere Tedbirler Geliyor

Bazı tek kullanımlık ürünler için çeşitli tedbirler uygulanacak. Atık bataryalarının yönetimi konusunda AB tüzüğüne uygun bir çerçeve oluşturulacak. Ömrünü tamamlamış araçlardan ambalaj atıklarının kontrolü ve tekstil sektöründe üretimden tüketime döngüselliğin sağlanması için adımlar atılacak. Gıda bankacılığı altyapısının geliştirilmesi de planlar arasında yer alıyor. Geri dönüşüm süreçlerinin iyileştirilmesi ve verimliliğin artırılması için Ar-Ge çalışmaları desteklenecek. KOBİ'ler ve yeni girişimler için döngüsel ekonomiye geçiş destek programları oluşturulacak. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) da döngüsel ekonomi modellerinin yaygınlaşmasına yönelik teşvik modelleri ve faiz oranı düzenlemeleri yapacak.